Κινέζικες τέχνες

Γου Σου

ς «γου σου» σημαίνει «πολεμική τέχνη» και περικλείει όλες τις πολεμικές τέχνες που αναπτύχθηκαν στην Κίνα –πρόκειται για το σωστό όρο για αυτό που έγινε ευρύτερα γνωστό στη Δύση ως «κουνγκ φου». Τα στιλ των γου σου/κουνγκ φου διαχωριστούν ως προς την προέλευση (βόρεια και νότια) καθώς και ως προς την έμφαση που δίνουν στην καλλιέργεια της εσωτερικής ενέργειας ή όχι (εσωτερικά και εξωτερικά). Ως προς την προέλευση, η κύρια διαφορά τους είναι ότι στα βόρεια δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα λακτίσματα και τη γρήγορη κίνηση με ροή, ενώ τα νότια βασίζονται ως επί το πλείστον στη δύναμη των χεριών και τα χτυπήματα με αυτά, καθώς και στις στάσεις που δίνουν σταθερή βάση.

Σχολές Γου Σου

Γου Τανγκ

Τα όρη Βουτάν (ή Γουτάν, αναλόγως πώς το διαβάζει κανείς) στην επαρχία Χουμπέι της κεντρικής Κίνας είναι η δεύτερη περιοχή της χώρας που συνδέεται στενά με τις πολεμικές τέχνες –η πρώτη είναι, βεβαίως, ο ναός Σαολίν της επαρχίας Χενάν στη βορειοανατολική πλευρά της χώρας. Ο λόγος που η περιοχή συνδέεται με τις πολεμικές τέχνες είναι επειδή για κάποιο απροσδιόριστο χρονικό διάστημα φέρεται να έζησε εκεί ένας δάσκαλος που βρίσκεται στα όρια της ιστορίας και της μυθολογίας, ο ταοϊστής «αθάνατος» ιερέας Ζανγκ Σανφένγκ.

Σχολές Γου Τανγκ

Γουίνγκ Τσουν

Το γουίνγκ τσουν εμφανίζεται στα μέσα του 17ου αιώνα και αποτελεί δημιούργημα μιας γυναίκας· σ’ αυτή οφείλει μάλιστα και το όνομά του. Η βουδίστρια μοναχή Νγκ Μούι, μετά την καταστροφή του νότιου ναού Σαολίν, βρήκε καταφύγιο στο Ναό του Λευκού Γερανού και εκεί άρχισε να αναπτύσσει ένα νέο σύστημα, βασιζόμενο στις κινήσεις του γερανού –σύμφωνα με το σύστημα αυτό, ο αμυνόμενος δε χρησιμοποιεί τη δική του δύναμη αλλά τη δύναμη του επιτιθέμενου προκειμένου να καταφέρει να του επιβληθεί.

Σχολές Γουίνγκ Τσουν

Νύχι του Αετού

Το «Νύχι του Αετού», όπως έχει επικρατήσει να λέγεται στην Ελλάδα(στα κινεζικά ονομάζεται «Γινγκ Τζάο Φάαν Τζι Μεν» ή «Γινγκ Τζόου Πάι»), φέρεται να ξεκινάει το 12ο αιώνα, με το στρατηγό Γιούε Φέι (1103-1142)· ο θρύλος λέει ότι ο στρατηγός Γιούε Φέι δημιούργησε για τους στρατιώτες του ένα σύστημα τεχνικών μάχης τόσο αποτελεσματικό ώστε ούτε αυτός ούτε ο στρατός του νικήθηκαν ποτέ σε καμία μάχη.

Σχολές Νύχι του Αετού

Πα Κουά Τσανγκ

Το μπα κουά τσανγκ φαίνεται να έχει ως ιδρυτή τον Ντονγκ Χαϊτσουάν (1797-1882), όμως όπως συχνά συμβαίνει με τις πολεμικές τέχνες και ειδικά αυτές της Κίνας, η καταγωγή του μάλλον είναι παλιότερη και οι πραγματικοί του δημιουργοί αγνοούνται. Το Πα Κουά Τσανγκ λογίζεται μαζί με το τάι τσι τσουάν και το σινγκ γι, στις «εσωτερικές» κινεζικές πολεμικές τέχνες, στις τέχνες δηλαδή που δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάπτυξη της εσωτερικής δύναμης –σε ένα συνδυασμό δηλαδή ασκήσεων αναπνοής και παραγωγής δύναμης με χρήση των τενόντων και της περιτονίας του σώματος, αν και η παραδοσιακή ορολογία αναφέρεται επίσης και στην καλύτερη κίνηση της εσωτερικής ενέργειας τσι.

Σχολές Πα Κουά Τσανγκ

Πρέινγκ Μάντις Κουνγκ Φου

Έχοντας πάρει την ονομασία του από το έντομο που στην Ελλάδα αποκαλούμε στην καθομιλουμένη «αλογάκι της παναγίας» και στην επιστημονική ορολογία «μάντισσα» (η αγγλική τους ονομασία είναι «praying mantis», δηλαδή «μάντης που προσεύχεται»), το συγκεκριμένο στιλ κουνγκ φου χωρίζεται σε δύο μεγάλες σχολές, αναλόγως της περιοχής προέλευσής του: το βόρειο στιλ πρέινγκ μάντις (ή τονγκ λονγκ τσουάν) έχει την καταγωγή του στην παραθαλάσσια επαρχία Σαντόνγκ της βόρειας Κίνας, ενώ το νότιο στιλ πρέινγκ μάντις (ή ναμ πάι τονγκ λονγκ) προέρχεται από την εθνότητα Χάκα η οποία ζει ακόμα στις νότιες περιοχές της χώρας (Γκουανγκντόνγκ, Φουτζιάν, Χουνάν κ.α.)

Σχολές Πρέινγκ Μάντις Κουνγκ Φου

Σάντα

Οι απαρχές του Σάντα, του λεγόμενου και «αγωνιστικού κουνγκ φου» θα πρέπει να αναζητηθούν στις πολιτικές και πολιτισμικές ανακατατάξεις της μεταπολεμικής Κίνας, όταν το καθεστώς του Μάο Τσε Τουνγκ και των επιγόνων του προσπάθησε να ελέγξει (με κίνητρα όχι πάντοτε αγαθά) το ευρύτατο φάσμα των συστημάτων συμπλοκής που αποτελούν μια από τις παλιότερες παραδόσεις του κόσμου στις πολεμικές τέχνες.

Σχολές Σάντα

Σαολίν

Ο βουδιστικός ναός Σαολίν στο Σονγκσάν της επαρχίας Χενάν στη βορειοανατολική Κίνα, θεωρείται από πολλούς η μήτρα των πολεμικών τεχνών όχι μόνο της Κίνας αλλά και ολόκληρης της Ασίας· συχνά μάλιστα, καθώς ο ναός είναι της σέκτας τσαν/ζεν, στη γενεαλογία του στιλ εμφανίζεται και ο ινδός δάσκαλος του ζεν Μποντιντάρμα, ένα μισό-μυθικό και μισό-ιστορικό πρόσωπο το οποίο πιστώνεται τόσο τη μετάδοση του βουδισμού στην Κίνα, όσο και την ίδρυση του ίδιου του ζεν. Παρότι τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι ιστορικά αποδεδειγμένο, τα στιλ που σχετίζονται έστω και κατ’ όνομα με το ναό Σαολίν, χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης από όλους τους ασκούμενους στις πολεμικές τέχνες.

Σχολές Σαολίν

Σιν γι τσουάν

Αν και στο κείμενό μας για τα στιλ Γου τανγκ , αναφερόμαστε σε τρία στιλ, στην πραγματικότητα ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει κυρίως τα τάι τσι τσουάν και μπα κουά τσανγκ και παραγνωρίζει το τρίτο, το σιν γι τσουάν· ίσως επειδή οι εκπαιδευτές του σπανίζουν (τουλάχιστον σε σχέση με τους εκπαιδευτές των άλλων δύο τεχνών).

Σχολές Σιν γι τσουάν

Σουάι Τζιάο

Η σημερινή εκδοχή του Σουάι Τζιάο δεν είναι στην ουσία μία αλλά ποικίλλει αναλόγως της περιοχής στην οποία εξασκείται• σε μια χώρα με το μέγεθος και τον πληθυσμό της Κίνας.

Σχολές Σουάι Τζιάο

Τάι Τσι Τσουάν

Η προβολή του τάι τσι τσουάν στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου δίπλα στην πυρίτιδα, το χαρτί, την τυπογραφία και την πυξίδα, δίνει ένα μέτρο της αξίας που του προσδίδει η Κίνα. Το τάι τσι τσουάν ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων εσωτερικών/μαλακών πολεμικών τεχνών, δίνει δηλαδή βάρος στην παραγωγή δύναμης μέσω της σωστής ευθυγράμμισης του σκελετού, μέσω της κίνησης της λεκάνης και μέσω της πιο αποτελεσματικής χρήσης των συνδέσεων μεταξύ τενόντων, συνδέσμων και αρθρώσεων.

Σχολές Τάι Τσι Τσουάν

Τσι Κουνγκ

Αν και δεν πρόκειται για πολεμική τέχνη, το τσι κουνγκ έχει τη θέση του σε έναν τέτοιο οδηγό καθώς συνήθως διδάσκεται στις σχολές κινεζικών πολεμικών τεχνών –τόσο σ’ αυτές που χαρακτηρίζονται «σκληρές/εξωτερικές» όσο και σ’ αυτές που κατατάσσονται στις «μαλακές/εσωτερικές». Αυτό δείχνει τη σημασία που δίνει ο κινεζικός πολιτισμός στην εξάσκηση ενός συστήματος υγείας παράλληλα με τις πολεμικές τέχνες και πόσο θεωρεί ότι η μαχητική εκγύμναση δεν είναι ανεξάρτητη της καλής σωματικής υγείας.

Σχολές Τσι Κουνγκ

Τσόι Λι Φουτ

Το τσόι λι φουτ είναι ένα από τα πιο νέα στιλ κινεζικών πολεμικών τεχνών· αντίθετα με τα συστήματα που υποστηρίζουν ότι η καταγωγή τους χάνεται στα βάθη των αιώνων, το τσόι λι φουτ θεωρεί ως ιδρυτή του τον Τσαν Χέουνγκ (1805/6-1875), ένα δάσκαλο πολεμικών τεχνών που το δημιούργησε γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα. Το τσόι λι φουτ είναι προϊόν της έρευνας του Τσαν σε διάφορα προϋπάρχοντα συστήματα μάχης και ακόμα και η ονομασία του αποτελεί αναφορά στους δασκάλους του και στα συστήματά τους

Σχολές Τσόι Λι Φουτ

Φου Τζο Πάι

Το φου τζο πάι, είναι ένα ακόμα σύγχρονο κινεζικό στιλ –«σύγχρονο» με την έννοια ότι ή γενεαλογία του εμφανίζεται στα μέσα του 19ου αιώνα, με το δάσκαλο Ουόνγκ Μπιλ Χονγκ (1841-1934), ο οποίος είχε μελετήσει το στιλ χανγκ γκαρ μέχρι που κάποια στιγμή μαθήτευσε κοντά σε κάποιον μοναχό ο οποίος και του δίδαξε τα επιπλέον στοιχεία που πρόσθεσε στο χανγκ γκαρ για να δημιουργήσει το σημερινό φου τζο πάι. Διάδοχος του Ουόνγκ Μπιλ Χονγκ και συνεχιστής του στο σύστημα ήταν ο ανιψιός του, Ουόνγκ Μουν Τόι (1907-1960) ο οποίος και το μετέφερε στις ΗΠΑ, ενώ ακόμα μεγαλύτερη άνθιση γνώρισε μετά τη δεκαετία του 1960 από το μαθητή του Ουόνγκ Μουν Τόι, Ουάι Χονγκ Νγκ (γ. 1938).

Σχολές Φου Τζο Πάι

Χανγκ Γκαρ

Αντίθετα με άλλα συστήματα στα οποία αναφερόμαστε σε άλλες σελίδες, το χανγκ γκαρ είναι ένα από τα συστήματα που σχετίζονται με τον ναό Σαολίν: στην αρχή του υπάρχει ο Ζι Σαν Τσαν Σι, ένας από τους θρυλικούς «Πέντε Σεβάσμιους» που γλύτωσαν από την καταστροφή του ναού Σαολίν κάποια στιγμή μεταξύ μέσων του 17ου και αρχών του 18ου αιώνα (ένας άλλος τέτοιος «Σεβάσμιος» ήταν η Νγκ Μούι, η δημιουργός του γουίνγκ τσουν), ο οποίος δίδαξε την πολεμική του τέχνη στο Χανγκ Χέι Γκουν (1745–1825) από το όνομα του οποίου προέρχεται και η μισή ονομασία της τέχνης (η δεύτερη μισή σημαίνει «γροθιά») και στο Λουκ Α-Τσόι.

Σχολές Χανγκ Γκαρ