Τα παλιά χρόνια στην Κίνα, αλλά και σε άλλες χώρες, η καθημερινότητα ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την γνώση των πολεμικών τεχνών. Τα κράτη μάχονταν μεταξύ τους και όποιος ήξερε καλύτερα την τέχνη του πολέμου επιβίωνε. Η καλλιέργεια αυτών των τεχνών αναπτύχθηκε σε υψηλό βαθμό, γεννήθηκαν διάφορα συστήματα και τεχνικές και έτσι η ζωή προχωρούσε και τα χρόνια διαδέχονταν το ένα το άλλο. Φτάνουμε στο σήμερα λοιπόν που ακόμα αυτές οι τέχνες ανθίζουν και καθημερινά αυξάνονται οι άνθρωποι που ενδιαφέρονται για αυτές.
Σήμερα μπορεί να μην πάρουμε τα σπαθιά ή τις λόγχες και να τρέχουμε, αφού στις πολεμικές συρράξεις χρησιμοποιούνται πιο εξελιγμένα συστήματα. Όμως η γνώση αυτών των τεχνών είναι εξ ίσου καθοριστική θα έλεγα στην τρέχουσα καθημερινότητα. Και η καθημερινή μας ζωή πολλές φορές γίνεται ένα πεδίο μάχης που απαιτεί ιδιαίτερες ικανότητες για να την αντιμετωπίσουμε. Τώρα πια μιλάμε για άγχος (αιτία για τις περισσότερες ασθένειες του σύγχρονου κόσμου), για φόβο, βία, για χαμηλή αυτοεκτίμηση, δυσκολίες στην ανθρώπινη επαφή και επικοινωνία, εθισμούς παντός τύπου αλλά και διαφόρων ειδών σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα. Πολλοί λοιπόν άνθρωποι προσεγγίζουν τις τέχνες αυτές για την βελτίωση του εαυτού, για λόγους αυτοάμυνας και επίσης για να λάβουν μέρος σε αγώνες με την έννοια του πρωταθλητισμού.
Καλλιεργώντας κάποια πολεμική τέχνη παράλληλα καλλιεργείς και άλλες αρετές που δεν είναι χρήσιμες μόνο μέσα στο ντότζο αλλά και έξω από αυτό. Και πρώτα από όλα μαθαίνεις την πειθαρχία. Δηλαδή πρέπει να είσαι συνεπής στο πρόγραμμα της πρακτικής σου. Αυτή η πειθαρχία δεν έχει ψυχαναγκαστικό χαρακτήρα αλλά γίνεται με ελεύθερη βούληση αφού είναι μια προσωπική επιλογή. Η πειθαρχία αυτή διαποτίζει και την καθημερινή μας ζωή και έτσι γινόμαστε πιο συνεπής με ότι καταπιανόμαστε και αναλαμβάνουμε την ευθύνη των πράξεων μας.
Μέσα από την προπόνηση γίνεται πιο συνειδητή η επαφή με το αναπνέον σώμα. Το να έχεις σταθερή επαφή με την αναπνοή είναι πολύ βασικό. Και εδώ θυμάμαι τα λόγια του δάσκαλού μου Π. Κουρόπουλου που έγραφε: « Η πείρα στην εξάσκηση μιας τέχνης επιτρέπει την υπέρβαση των εξαρτήσεων της συμπεριφοράς -και συνακόλουθα, της εξάρτησης της αναπνοής- από τις περιβάλλουσες παροδικές συνθήκες, προς μια επίκαιρη αφομοίωση και εξισορρόπησή τους, με καλά ισοζυγισμένους και σίγουρους χειρισμούς. Μοιάζει ευνόητο, χωρίς να είναι πάντα βέβαιο, ότι οι περιβάλλουσες συνθήκες πρέπει να αφομοιώνονται επίκαιρα και να εξισορροπούνται με ιδιαίτερη άνεση, όταν η τέχνη που ασκείται συμβαίνει να είναι η καλλιέργεια της ίδιας της αναπνοής, που τείνει να αυτονομεί την συμπεριφορά και να της δίνει σιγουριά, μέσα στην ενότητα βίωσης της προσοχής και της αναπνοής, στην παρουσία».
Παράλληλα με την αναπνοή αρχίζουμε να έχουμε συνείδηση στις μεταθέσεις του βάρους, στο ρίζωμα στη γη, στον εαυτό, στην κατανόηση της δύναμης αλλά της ακαριαίας εκτίναξής της προς τα έξω. Αυτό δεν σημαίνει στην καθημερινή ζωή ότι θα δώσω μια μπουνιά σε όποιον δεν μου αρέσει και με ενοχλεί. Βεβαίως και μπορώ να το κάνω όταν χρειαστεί πραγματικά, εκείνο όμως που έχει σημασία είναι να εκφράζω τον εαυτό μου στην παρούσα στιγμή με ευγένεια αλλά και με σιγουριά. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να έχουμε απόλυτη επαφή με την αναπνοή μας. Εισπνοή προς εκπνοή βιώνουμε την παρούσα στιγμή. Έτσι λοιπόν μέσα στην ροή της καθημερινότητας πολλές φορές πρέπει να σταθούμε πραγματικά στα πόδια μας και να διεκδικήσουμε τη θέση μας μέσα στην κοινωνία. Αυτό απαιτεί συγκέντρωση και ενέργεια που καλλιεργείται όταν έχουμε επαφή με κάποια πολεμική τέχνη. Η δομή του χαρακτήρα αλλάζει με τον καιρό και γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι για να το πω με απλά λόγια. Οι πολεμικές τέχνες έχουν ευγένεια και ήθος και είναι αυτό που μας μεταφέρουν οι αληθινοί δάσκαλοι και όχι οι καιροσκόποι του επαγγέλματος.
Θα ήθελα να αναφερθώ επίσης και για τα ευεργετικά αποτελέσματα σε σχέση με την υγεία. Πολλοί άνθρωποι στην Κίνα και όχι μόνο ασκούν την τέχνη του Τσι Κονγκ μέσα στα νοσοκομεία γιατί έχει ευεργετικές αλλά και θεραπευτικές ιδιότητες. Τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο γνωστό ότι οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας ευεργετούνται από την άσκηση τους στο Τάι Τσι.
Η μάχη όμως με τη ζωή την ίδια, θέλει γνώσεις πολεμικών τεχνών για να επιβιώσεις σε έναν κόσμο σκληρό και βίαιο. Και το λέω αυτό γιατί όταν ένα συνεχές βίαιο περιβάλλον σε περιτριγυρίζει δεν ξέρεις από που ¨θα σου έρθει¨ και έτσι αναγκάζεσαι να είσαι διαρκώς σε κάποια επιφυλακή. Όταν έχουμε την τύχη να μαθαίνουμε κοντά σε έναν καλό δάσκαλο, το πρώτο που σου μαθαίνει είναι η εργασία με το ¨εγώ¨. Δεν παλεύεις για να νικήσεις και να καμαρώνεις ότι είσαι ο πρώτος και ο καλύτερος που τους κερδίζει όλους. Αυτό δείχνει μια περιορισμένη οπτική και ενδυναμώνει τον εγωκεντρισμό. Παλεύεις γιατί έτσι πρέπει να κάνεις στην παρούσα στιγμή, δίνεις τον καλύτερο εαυτό σου και ότι γίνει. Σε ποιοτικές ταινίες πολεμικών τεχνών το βλέπουμε αυτό. Ο καλός πολεμιστής αποφεύγει να εμπλακεί στην μάχη έστω και αν το ονομάζουν δειλό αυτοί που το περιβάλλουν. Αλλά όταν εμπλακεί φτάνει μέχρι το τέλος που μπορεί να είναι ακόμα και ο θάνατος.
Η εργασία μας λοιπόν με τον μικρό μας εγωικό εαυτό και τα κίνητρά μας είναι καθοριστική. Στην καθημερινή ζωή το να ισορροπώ ανάμεσα στα αντίθετα είναι βαθιά ωφέλιμο. Στις σχέσεις με τα παιδιά μας, τους συντρόφους μας, στον επαγγελματικό χώρο αλλά και σε όλες τις δραστηριότητές μας οι γνώση των αρχών σε βαθύτερο επίπεδο είναι καθοριστική γιατί ξέρω με απόλυτη συνείδηση πότε θα δράσω και με ποιο τρόπο.
Ένα ακόμα σημαντικό σημείο, ίσως και το πιο σημαντικό κατά τη γνώμη μου, είναι η κινητικότητα του νου. Το ότι το μυαλό κινείται συνεχώς με ανεξέλεγκτο τρόπο μας κάνει να εμπλεκόμαστε με συναισθήματα, επιθυμίες, με το παρελθόν και το μέλλον και να χάνουμε την παρούσα στιγμή. Αυτό συμβαίνει συνεχώς με αποτέλεσμα να είμαστε εγκλωβισμένοι σε σκέψεις που αφορούν το παρελθόν ή το μέλλον και είναι χρωματισμένες με τις εκάστοτε προσωπικές εμπειρίες και καταγραφές που πολλές φορές είναι σαν τατουάζ σμιλεμένες στην ψυχοσύνθεση μας. Ο Τσουάνγκ Τσου λέει: «Προσαρμόσου σε ό,τι συμβαίνει, και άσε το μυαλό σου ελεύθερο. Μείνε συγκεντρωμένος, αποδεχόμενος αυτό που κάνεις». Οι πολεμικές τέχνες σε βοηθούν να βιώνεις την παρούσα στιγμή με συνείδηση και χαλαρή εγρήγορση. Έτσι και στη ζωή. Όταν χάνομαι μέσα στις προσωπικές μου καταγραφές χάνω την παρούσα στιγμή όπως έχει διαμορφωθεί και αντιμετωπίζω τους άλλους όχι με ¨φρέσκο βλέμμα¨, αλλά τους κάνω προβολές προσωπικών βιωμάτων που πολλές φορές δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Όταν είσαι σαν άγραφο χαρτί αντιλαμβάνεσαι αυτό που συμβαίνει με καθαρότητα και αντιδράς τίμια και ουσιαστικά.
Βέβαια ας μη ξεχνάμε ότι και η καλλιέργεια της δύναμης είναι πολύ σημαντική. Η δύναμη είναι σύμμαχος σε αυτή τη ζωή αν δεν ¨θρέφεται¨ με εγωιστικά κίνητρα. Δυνατός για μένα είναι αυτός που τα δίνει όλα προκειμένου να συναντήσει το εαυτό του κατ αρχάς, τα σκοτάδια του, και κατ επέκταση και τα σκοτάδια των άλλων. Δυνατός για μένα είναι αυτός που παλεύει για μια καλύτερη ζωή έσω και έξω, δεν φοβάται και ρίχνεται στη μάχη της ζωής με ότι ελλοχεύει μέσα της. Δυνατός για μένα είναι αυτός που κρατάει υγιείς πειθαρχίες, σαν αυτές που εφαρμόζουμε προκειμένου να ανταποκριθούμε στις προπονήσεις μας, και τις εφαρμόζει καθημερινά, παρ΄ όλο που ο σύγχρονος κόσμος είναι μέσα στη διάσπαση, στη σύγκριση και στην χωρητικότητα. Δυνατός για μένα είναι αυτός που αποδέχεται αυτό που του επιφυλάσσει η ζωή, όσο αναπάντεχο μπορεί να είναι, και συνεχίζει να μην διασπάται μέσα στις έννοιες ¨μου αρέσει¨ ή ¨δεν μου αρέσει¨. Δυνατός είναι για μένα αυτός που ρέει σαν το νερό κάθε μέρα και όταν βρίσκει εμπόδια τα προσπερνάει με υπομονή και ευελιξία.
Ελευθερία Καζαντζή
Κερδίσατε 2 δωρεάν μαθήματα γνωριμίας στις συνεργαζόμενες σχολές του Πανελλήνιου Οδηγού Πολεμικών Τεχνών!
