Υπάρχουν διάφορα κίνητρα τα οποία δίνουν την ώθηση σ’ ένα άτομο να προσεγγίσει τις πολεμικές τέχνες. Είναι τόσα όσα και οι ενδιαφερόμενοι. Οι άνθρωποι όμως που μένουν και εμβαθύνουν στα συστήματα δεν είναι και τόσοι πολλοί σε σχέση με αυτούς που το ‘ψάχνουν’, γιατί δεν είναι μια φευγαλέα παρόρμηση όπως συνήθως συμβαίνει αλλά απαιτεί προσήλωση και συνεχή πρακτικη.
Από προσωπική εμπειρία, αλλά και ως εκπαιδεύτρια στο Τάι Τσι έχω παρατηρήσει ότι πολλοί πλησιάζουν τον χώρο για να δυναμώσουν το σώμα, άλλοι γιατί χρειάζονται έναν τρόπο να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής δομώντας έναν ισχυρό χαρακτήρα ή για να καλλιεργήσουν την δύναμη σαν αντίποδα του φόβου που ενυπάρχει. Άλλοι πάλι έχουν διαβάσει πολλά και αναζητούν την προσωπική εμπειρία. Αυτά φυσικά είναι γενικότητες και δεν αντιπροσωπεύουν όλο το φάσμα των ανθρώπων που προσεγγίζουν το χώρο των πολεμικών τεχνών.
Η φιλοσοφία που υποβαστάζει αυτές τις τέχνες δεν είναι απλώς μια ‘τοποθέτηση’ αλλά είναι στάση ζωής. Η κοσμογονία των ανατολικών λαών όπου και έχουν γεννηθεί οι πολεμικές τέχνες στην πλειοψηφία τους είναι πολύ ενδιαφέρουσα και άξια ιδιαίτερης προσοχής. Μέσα από την μελέτη των κοσμικών φαινομένων, συμπαντικών λειτουργιών αλλά και την παρατήρηση του ζωικού αλλά και του ανθρώπινου βασιλείου στοιχειοθετήθηκαν αντιλήψεις, πεποιθήσεις και πιστεύω. Μέσα από πολύ σημαντικά βιβλία όπως το Ι Τζιγκ (Το βιβλίο των αλλαγών), το Τάο Τε Κινγκ και από διδασκαλίες μεγάλων δασκάλων του Βουδισμού, του Ταοϊσμού αλλά και του Ζεν καλλιεργήθηκε και αναπτύχθηκε το ‘έδαφος’ πάνω στο οποίο φυτεύτηκαν οι σπόροι των πολεμικών τεχνών όπως το Κουνγκ Φου, το Καράτε, το Αϊκίντο, το Τζούντο, το Τάι Τσι και άλλα. Η καλλιέργεια της εσωτερικής ενέργειας μέσα από την πρακτική του Τσι Κουνγκ επίσης συνδέεται με αυτά τα φιλοσοφικά συστήματα.
Είναι φυσικό λοιπόν ο αναζητητής αλλά και μαθητής αυτών των ‘μονοπατιών’ να εξερευνήσει τον κόσμο των διδασκαλιών, το θεωρητικό κομμάτι θα λέγαμε. Είναι όμορφο και δημιουργικό να καλλιεργείται ο νους και να εμβαθύνει με έναν άλλο τρόπο στην ίδια την τέχνη της ζωής. Και όπως λέει και ο Χ. Έσσε «η αξία ενός βιβλίου μετριέται από το κατά πόσον παρακινεί τον αναγνώστη του σε δράση». Οι συμπληρωματικοί πόλοι μεταξύ δυτικής και ανατολικής φιλοσοφίας, κοσμοθεωρίας και αντίληψης του υπάρχοντος Κόσμου γίνονται για όλους μας γέφυρες που συνδέουν και μεταγγίζουν τον ανθρώπινο πολιτισμό.
Μέσα λοιπόν από την παράλληλη ανάπτυξη της θεωρίας αλλά και της πρακτικής προχωράμε το μονοπάτι της πολεμικής μας τέχνης. Η παγίδα συνήθως όμως για έναν μαθητή είναι κατ’ αρχάς ο νους. Πολλές φορές διογκώνεται από τις πληροφορίες και τις θεωρίες και προσπαθεί να τις εφαρμόσει μέσα από μια διανοητική προσέγγιση της τεχνικής. Τότε χάνει την προσήλωση στην παρούσα στιγμή που είναι και το ‘κλειδί’ της ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα αυτών των τεχνών. Αναφέρομαι βασικά στους μαθητές που ερχόμαστε από τον δυτικό πολιτισμό. Είμαστε αρκετά διανοητικοί γιατί ο πολιτισμός μας ανέπτυξε αρκετά την φιλοσοφία και την διανόηση. Έτσι αυτό που είναι σύμμαχος σε κάποια φάση της εξέλιξής μας, μπορεί να μετατραπεί σε εμπόδιο. Δεν είναι η θεωρία που εμποδίζει την πρακτική αλλά ο τρόπος που εμείς τα χρησιμοποιούμε και τα και τα ισορροπούμε μέσα μας.
Η φιλοσοφία μαζί με την πρακτική είναι οι δύο μεγάλοι πυλώνες που μας βοηθούν να κατανοήσουμε έναν διαφορετικό τρόπο αντίληψης και διαχείρισης του σώματος και του πνεύματος. Μας στηρίζουν και μας μεταφέρουν σε πιο διευρυμένα πεδία κατανόησης των πολεμικών τεχνών. Σίγουρα υπάρχουν πολλοί εκπαιδευόμενοι και εκπαιδευτές που λένε ότι τους ενδιαφέρει μόνο η πρακτική γιατί τα άλλα είναι θρησκείες και διάφορα άλλα. Οι προσωπικές πεποιθήσεις του καθενός είναι συστατικό αυτής της ίδιας της καλλιέργειας που αλλάζουν και διαμορφώνονται ανάλογα το επίπεδο κατανόησης της τέχνης. Ο καθένας από εμάς πλησιάζεται και ενσωματώνεται σε αυτόν το χώρο μεταφέροντας το ‘εγώ’ του, με τις δομές και τις πεποιθήσεις που το έχουν διαμορφώσει. Σιγά σιγά όλα αλλάζουν. Σαν ένα κρεμμύδι που το ξεφλουδίζουμε για να φτάσουμε στην ‘καρδιά’, έτσι και ο μαθητής αφήνει πίσω του παλιές συμπεριφορές και αντιλήψεις. Μέσα από την αδιάλειπτη πρακτική, τον σεβασμό στον δάσκαλο και τις διδασκαλίες αποδομεί το γνωστό για να φτάσει στο κέντρο του και στη δική του αλήθεια που τελικά είναι και αλήθεια όλων. Είμαστε ανθρώπινα όντα με κοινά χαρακτηριστικά αλλά ταυτοχρόνως και τόσο ξεχωριστοί και ιδιαίτεροι! Όλοι μαζί, σε ένα ενιαίο σύνολο με κοινούς νόμους και αρχές. Ο μικρόκοσμος και μακρόκοσμος. Το σύμπαν που μας περιβάλει αλλά και το σύμπαν μέσα μας.
Κάποια στιγμή θεωρία και πράξη γίνονται ένα. Το ένα ενσωματώνεται μέσα στο άλλο και έτσι σώμα και νους γίνονται ένα. Απλά είσαι παρών και αντιδράς στις περιστάσεις που ξεδιπλώνονται χωρίς σκέψη. Η αναπνοή μέσα από κάθε εισπνοή και εκπνοή μας ριζώνει στην παρούσα στιγμή ενώ η συνεχής αλλαγή μας κάνει ευέλικτους. Η οπτική διευρύνεται καθώς ο νους ησυχάζει και έτσι αναδύεται ότι έχει να αναδυθεί μέσα από τον καθένα μας. Η αμβλεία γωνία της χωρητικότητας μικραίνει. Η ενότητα και η αλληλεξάρτηση των φαινομένων φωτίζουν τον Δρόμο.
Ελευθερία Καζαντζή