Πολεμικές Τέχνες
Ελληνικές τέχνες
Κινέζικες τέχνες
- Γου Σου
- Γουίνγκ Τσουν
- Πα Κουά Τσανγκ
- Νύχι του Αετού
- Σαολίν
- Τάι Τσι Τσουάν
- Τσι Κουνγκ
- Τσόι Λι Φουτ
- Φου Τζο Πάι
- Χανγκ Γκαρ
- Γου Τανγκ
- Πρέινγκ Μάντις Κουνγκ Φου
- Σιν γι τσουάν
- Σάντα
- Σουάι Τζιάο
Ιαπωνικές τέχνες
- Αϊκίντο
- Ζίου Ζίτσου
- Ιάιντο
- Καράτε
- Κέντο
- Ναγκινάτα
- Νιντζούτσου
- Τζόντο
- Τζούντο
- Κορίου Μπούντο
- Κιούντο
Κορεάτικες τέχνες
- Ταεκβοντό
- Τανγκ Σου Ντο (Σου Μπακ Ντο)
- Χαπκίντο
- Χάεντονγκ Κούμντο
Διάφορες τέχνες
- Καποέιρα
- Κένπο
- Κραβ Μαγκά
- Μούι Τάι
- Οκινάουα Τε Τάι
- Τζιτ Κουν Ντο
- Φιλιπίνο Κόμπατ Σίστεμς
- Τσαπ Κουν Ντο
- Συστέμα
- Φιλιππινέζικες πολεμικές τέχνες
Μαχητικά Αθλήματα
- Βραζιλιάνικο Ζίου Ζίτσου
- Κικ Μπόξινγκ
- Ξιφασκία
- Σέμι Κόντακτ
- Τοξοβολία
- Σούμο
- Μεικτές πολεμικές τέχνες
- Μποξ Σαβάτ

ΣΧΟΛΕΣ ΑΝΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
Ν. Αττικής (79)
Ν. Ευρυτανίας (0)
Ν. Βοιωτίας (1)
Ν. Φθιώτιδας (0)
Ν. Ευβοίας (2)
Ν. Φωκίδας (0)
Ν. Αιτωλοακαρνανίας (1)
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Ν. Θεσσαλονίκης (12)
Ν. Δράμας (0)
Ν. Σερρών (0)
Ν. Χαλκιδικής (0)
Ν. Καβάλας (2)
Ν. Κιλκίς (0)
Ν. Πέλλας (0)
Ν. Ημαθίας (1)
Ν. Καστοριάς (0)
Ν. Φλώρινας (0)
Ν. Κοζάνης (0)
Ν. Γρεβενών (0)
Ν. Πιερίας (2)
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Ν. Κορινθίας (1)
Ν. Αχαϊας (1)
Ν. Αργολίδας (2)
Ν. Ηλείας (0)
Ν. Αρκαδίας (1)
Ν. Μεσσηνίας (1)
Ν. Λακωνίας (1)
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Ν. Λαρίσης (0)
Ν. Μαγνησίας (1)
Ν. Τρικάλων (0)
Ν. Καρδίτσας (0)
ΚΡΗΤΗ
Ν. Ηρακλείου (8)
Ν. Χανίων (6)
Ν. Ρεθύμνου (1)
Ν. Λασιθίου (2)
ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ
Ν. Κυκλάδων (0)
Ν. Λέσβου (0)
Ν. Χίου (1)
Ν. Σάμου (0)
Ν. Δωδεκανήσου (5)
ΘΡΑΚΗ
Ν. Έβρου (1)
Ν. Ροδόπης (3)
Ν. Ξάνθης (1)
ΗΠΕΙΡΟΣ
Ν. Ιωαννίνων (3)
Ν. Θεσπρωτίας (0)
Ν. Άρτας (2)
Ν. Πρέβεζας (0)
ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ
Ν. Κέρκυρας (4)
Ν. Λευκάδας (1)
Ν. Κεφαλληνίας (1)
Ν. Ζακύνθου (2)

Σοφά λόγια
Δεν κοιτάζω, δεν περιμένω, δεν είμαι ανοιχτός. (Morihei Ueshiba)


Διαβάστε
Προς υπεράσπιση των κάτα

Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να εξηγήσω ότι στη συζήτηση αυτή περί κάτα, αναφέρομαι κατά κύριο λόγο στις προδιαγεγραμμένες φόρμες δύο ατόμων και όχι στα ατομικά κάτα όπως αυτά που βρίσκει κανείς στο καράτε και στις κινεζικές πολεμικές τέχνες από τις οποίες κατάγεται: έχω κάνει κάτι λιγότερο από τρία χρόνια καράτε και μόλις ένα εξάμηνο τάι τσι (παρεμπιπτόντως αυτή ήταν και η μόνη μου εμπλοκή με τον τεράστιο κόσμο που λέγεται «κινεζικές πολεμικές τέχνες») συνεπώς δεν μπορώ να μιλήσω για τη λειτουργικότητα των ατομικών κάτα στις τέχνες αυτές. Ξέρω όμως από το ιάιντο, την μόνη 100% ιαπωνική πολεμική τέχνη που τα περιλαμβάνει ότι τα ατομικά κάτα ήταν –τουλάχιστον στο παρελθόν- μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας που συμπλήρωνε την εξάσκηση σε ζευγάρια.
Αν κανείς δεν ασκείται στις ιαπωνικές πολεμικές τέχνες ή αν ασκείται για μικρό χρονικό διάστημα, δεν είναι παράλογο να θεωρήσει ότι τα κάτα είναι αυτό ακριβώς: τυποποιημένα σενάρια συμπλοκής όπου ο Α κάνει το Χ και ο Β απαντά με το Χ΄ γεγονός που προκαλεί από τον Α το Ψ για να καταλήξουμε στο Ψ΄. Ακόμα και η ίδια η ονομασία, η λέξη «κάτα» (形) σ’ αυτό παραπέμπει: σε εξιδανικευμένα και αποσπασματικά μοντέλα δράσης που καλλιεργούν συγκεκριμένες αντιδράσεις –περιορίζουν δηλαδή μια τεράστια πραγματικότητα σε μια πεπερασμένη σειρά δράσεων μετατρέποντας, λίγο-πολύ, τον ασκούμενο από ένα πλάσμα με φαντασία και δημιουργικότητα σε κάτι σαν ρομπότ όπου το Χ έχει πάντα σαν συνέπεια το Χ΄.
Την παραπάνω αντίληψη επιτείνει το γεγονός ότι τα κάτα είναι θεμελιώδες συστατικό του ιαπωνικού πολιτισμού γενικότερα: στο παραδοσιακό εκπαιδευτικό σύστημα της Ιαπωνίας (το οποίο παρεμπιπτόντως παραμένει ολοζώντανο ακόμα και σήμερα, εντός και εκτός πολεμικών τεχνών), ο δάσκαλος παρουσιάζει στο μαθητή την καλύτερη δυνατή εκδοχή ενός πράγματος και ο μαθητής την επαναλαμβάνει όσες φορές χρειαστεί μέχρι να την εσωτερικεύσει απόλυτα –συνήθως αναντίρρητα και χωρίς εξηγήσεις από το δάσκαλο καθώς βάσει της σύμβασης, πηγαίνοντας κάποιος σε έναν δάσκαλο αποδέχεται προκαταβολικά την αυθεντία του. Όλα αυτά τα ιδανικά μοντέλα –ο τρόπος γραφής ενός ιδεογράμματος, ένα μοντέλο αλγεβρικών εξισώσεων, μια τεχνική κοψίματος λαχανικών, ο τρόπος προσφώνησης από έναν υπάλληλο συνεργείου σε έναν πελάτη ή μια τεχνική ξιφούλκησης- λέγονται «κάτα».
Αυτό που δε γνωρίζουν οι επικριτές των κάτα είναι ότι αν το σύστημα είναι δημιουργημένο πραγματικά καλά –και παρότι όλα τα ιαπωνικά μαχητικά συστήματα δεν εμπίπτουν υποχρεωτικά σ’ αυτή την κατηγορία, πολλά εμπίπτουν- οι πληροφορίες που βρίσκονται κωδικοποιημένες μέσα στα κάτα είναι γενικότερες και διαμορφώνουν το νευρικό και το μυοσκελετικό σύστημα του ασκούμενου κατά τον τρόπο που το σύστημα θεωρεί τον καλύτερο δυνατό. Αντίστοιχα, ο τρόπος κατανομής των τεχνικών μέσα στα κάτα και ο τρόπος που αυτά διαδέχονται το ένα το άλλο στη διδακτέα ύλη, καθώς και η κρίση του δασκάλου για το πότε ένας ασκούμενος μπορεί να περάσει από το Α στο Β, εξασφαλίζουν ότι το σώμα και ο νους του μαθητή προοδεύουν όπως η σχολή θεωρεί σωστό.
Για την κάπως δύσπιστη αντίληψη κάποιων Δυτικών, ίσως η καλύτερη υπεράσπιση των κάτα προέρχεται από το τζούντο και το κέντο, αμφότερα μαχητικά αθλήματα και μάλιστα, στην περίπτωση του πρώτου εκτεθειμένα στην αυστηρότερη δυνατή έμπρακτη κριτική (βλ. Ολυμπιακοί Αγώνες). Κατά παράδοση, οι ιάπωνες τζουντόκα και κεντόκα ασκούνταν στα κάτα και τα αποτελέσματα αυτής της εξάσκησης φαίνονταν στις επιδόσεις τους εναντίον αντιπάλων που δεν έκαναν το ίδιο –η δε πτώση τους στις διεθνείς διοργανώσεις ειδικά την τελευταία δεκαετία, αποδίδεται (μεταξύ άλλων) και στην μειωμένη προσοχή που δίνεται, δυστυχώς πλέον ακόμα και στη γενέτειρα των τεχνών αυτών, στον συγκεκριμένο τρόπο εκπαίδευσης.
Όποιος έχει δει έργα ιαπωνικής καλλιγραφίας, μπορεί να καταλάβει ότι η συνεχής επανάληψη των κάτα δεν περιορίζει στο ελάχιστο τη δημιουργικότητα του καλλιτέχνη: αν και κατά τη διάρκεια της μαθητείας του στην τέχνη, ο ασκούμενος γράφει –κυριολεκτικά- χιλιάδες φορές ένα ιδεόγραμμα βάσει του κάτα που του δείχνει ο δάσκαλός του, όταν κατακτήσει τις αρχές της τέχνης και έρθει στο επίπεδο να εκφράσει τον εαυτό του, το ιδεόγραμμα ελάχιστη σχέση έχει με το μοντέλο –αν έχει έστω και αυτή. Ο μαθητής έχει κατακτήσει τη φόρμα, γεγονός που του επιτρέπει να τη σπάσει και να εκφραστεί όπως αισθάνεται καλύτερα∙ αν τα παραπάνω θυμίζουν αυτά που είχα γράψει, στο προηγούμενο άρθρο μου στον πανελλήνιο οδηγό πολεμικών τεχνών , περί «σου/χα/ρι» ναι, πρόκειται γι αυτό ακριβώς!
Το αστείο είναι ότι οι επικριτές των κάτα δε χρειάζεται να φτάσουν καν στο σόντο, την ασιατική καλλιγραφία: αν έχουν κάνει μαθήματα οδήγησης, ξέρουν ότι η λογική των κάτα υπάρχει και στη δυτική κουλτούρα αν και σίγουρα όχι στο βαθμό επιτήδευσης που τη βρίσκει κανείς στην ιαπωνική. Προφανώς ο δάσκαλος οδήγησης δεν αποσκοπεί στο να διδάξει στον υποψήφιο οδηγό τα πάντα: στόχος του είναι να του δημιουργήσει τα αντανακλαστικά που χρειάζεται προκειμένου να μπορέσει να βγει στο δρόμο με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια. Από εκεί και πέρα, αυτό που θα τον κάνει πραγματικό οδηγό θα είναι η εμπειρία και –ίσως- και η τύχη, τα ίδια δηλαδή στοιχεία που εξασφαλίζουν και σε ένα στρατιώτη ότι θα πάει στη μάχη μετά από την, επίσης στηριγμένη σε κάποιου είδους «κάτα», εκπαίδευσή του και θα επιστρέψει ζωντανός –αν θέλουμε να μιλήσουμε για «πραγματικές συνθήκες».
Γρηγόρης Α. Μηλιαρέσης
Φωτογραφία: Γρηγόρης Α. Μηλιαρέσης